Executieve functies zijn de denk- en gedragsvaardigheden die je nodig hebt om dagelijkse taken zelfstandig te kunnen uitvoeren. Afhankelijk van wie je het vraagt zijn er verschillende executieve functies, maar veelgenoemde zijn bijvoorbeeld: planning, organisatie, inhibitie en werkgeheugen.
Deze executieve functies moet je ontwikkelen. Een kleuter die net begint op de basisschool zal nog veel sturing en ondersteuning nodig hebben om (onbekende) taken uit te voeren, in groep acht is dit hopelijk al een stuk minder. Maar aan het einde van de basisschool zijn de executieve functies zeker nog niet uitontwikkeld. Bij sommige kinderen begint het pas. En dan komt de pubertijd…
Om de executieve functies te kunnen ontwikkelen hebben kinderen veel verschillende cognitieve functies nodig. Denk aan goed waarnemen, vergelijken, logisch denken… Het is niet zo dat deze functies 100% voorwaardelijk zijn. Een muur kan ook stevig staan als er een of twee stenen niet helemaal in orde zijn, maar hoe meer stenen er missen hoe moeilijker het is om een stevige muur te bouwen.
Cognitieve functies en executieve functies kun je heel goed oefenen met bijvoorbeeld puzzelspelletjes. Om ervoor te zorgen dat kinderen deze vaardigheden ook gaan toepassen bij andere activiteiten is het belangrijk deze transfer expliciet maken. Bepreek wat kinderen gedaan hebben om de puzzel op te lossen. Dit kan individueel, maar ook klassikaal. Kinderen kunnen dan leren van elkaar. Je zult zien dat de strategieën die zij (met een beetje hulp) benoemen vaak onderliggende cognitieve functies zijn van de executieve functies. Denk bijvoorbeeld aan: ‘goed kijken’, ‘eerst bedenken wat de bedoeling is’ of ‘beginnen met wat je zeker weet.’ Je kunt ook zelf suggesties doen voor strategieën. Zo leren kinderen nadenken over hun eigen handelen en over hun eigen denken (metacognitie).
Meer leren over het oefenen van executieve functies? Wij komen graag bij jou op school om hier meer over uit te leggen, bijvoorbeeld als onderdeel van een studiedag. Neem contact op via teampassendonderwijs@deparelhaarlem.nl dan bespreken we de mogelijkheden.